خاطره ی خوب از انتقاد

شاید بسیاری از ما خاطره‌ی خوبی از نقد شدن و انتقاد کردن از دیگران به‌یاد نداشته باشیم.

ممکن است واقعیتی را طوری بیان کرده باشیم که به‌جای کمک به طرف مقابل، موجب ناراحتی یا ناامیدی او شده باشیم.

احتمال دارد کسی به‌درستی از ما انتقاد کرده باشد اما درنهایت، به‌جای توجه به برطرف کردن ضعف‌ها، ناامید شده و به کل از فعالیت خود دست کشیده باشیم. چرا چنین اتفاقاتی می‌افتند و بازخوردها به نتایج مطلوبی منجر نمی‌شوند؟ چگونه از دیگران انتقاد کنیم تا بازخورد خوبی به آنها بدهیم؟ اگر کسی از ما انتقاد کرد، چگونه انتقادش را پاسخ بدهیم؟

این مسئله را باید در سه بُعد بررسی کرد: «منتقد، موضوع نقد، نقدشونده»

برای دریافت پاسخ این پرسش‌ها، ادامه‌ی مقاله را مطالعه کنید.

همان‌طور که می‌دانید، ناآگاهی منتقد باعث می‌شود کارکرد مثبت انتقادات او کمرنگ شود. هرچه شیوه‌ی انتقاد از الگوی متعارف خود فاصله بگیرد، احتمال بروز واکنش منفی در افراد نیز بیشتر می‌شود. موارد زیر تعدادی از مهم‌ترین و فراگیرترین واکنش‌های منفی افراد در برابر انتقاد هستند:

• پرخاشگری؛
• خودخوری؛
• قهر کردن و کناره‌گیری؛
• غیبت و سخن‌پراکنی؛
• چشم‌پوشی از حقوق خود؛
• بدبینی نسبت به توانایی‌های خود؛
• کینه به دل گرفتن و تلافی در موقعیتی دیگر؛
• تلنبار کردن خشم و تخلیه‌ی آن بر سر فردی ضعیف‌تر.

این مسئله قطعا بی‌علت نیست اما غیر از نحوه‌ی انتقاد، می‌توان دلیل آن را در میزان تأثیرپذیری افراد از انتقاد نیز جست‌وجو کرد.

چه افرادی ظرفیت انتقادپذیری کمتری دارند؟

تفاوت جنسیت، تیپ شخصیتی، نوع تربیت، الگویِ زیستیِ جامعه و دیگر عوامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری هویت افراد، سهم بسزایی در نوع واکنش آنها به انتقاد خواهد داشت.

در میهن ما، آن‌طور که به نظر می‌رسد، تعارف و مهرطلبی بر صراحت و واقع‌بینی غلبه دارد. به‌عبارت دیگر، بسیاری از ما ترجیح می‌دهیم به‌جای رویارویی با مسائل و گفت‌وگو برای حل‌وفصل آنها، با پادرمیانی یک ریش‌سفید، صورت مسئله را با روبوسی و سلام‌وصلوات پاک کنیم. به بیان دیگر، تصمیم می‌گیریم به‌جای توجه به رفتار خود و تحلیل آن، تا می‌توانیم دلی به‌دست آریم، چون به ما یاد داده‌اند دل شکستن هنر نمی‌باشد. در این شرایط، اختلاف نظرات و تفاوت دیدگاه‌ها را به رسمیت نمی‌شناسیم و به‌جای مدیریت و بهبود رفتار خود، فرار را بر قرار ترجیح می‌دهیم. همین نوع واکنش است که موجب می‌شود مدام از یک رابطه، به رابطه‌ی دیگر بپریم بی‌آنکه در هیچ‌یک از آنها، تجربه‌ای لذت‌بخش، مولد و پایدار را پشت سر گذاشته باشیم. بعد هم نتیجه بگیریم که همه‌ی مردها یا همه‌ی زنان چنین و چنان هستند.

نظر شما چیه؟

تا حالا شده از کسی انتقاد کنید و طرف مقابل از شما ناراحت شده باشه؟

تا حالا کسی از شما انتقاد کرده که به شما برخورده باشه؟

اصول انتقاد کردن و پاسخ موثر به انتقاد دیگران ، مطالبی است که در پست های بعدی به آنها می پردازیم!